Nghị quyết 71 - “Khoán 10” đưa Giáo dục đại học Việt Nam phát triển

GS. TSKH Nguyễn Đình Đức khẳng định Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị được ví như “Khoán 10”, tạo nên những đột phá mạnh mẽ trong giáo dục đại học Việt Nam. Nghị quyết không chỉ mang tính chiến lược mà còn là biểu tượng của tư duy đổi mới, quyết tâm thay đổi thể chế, nhằm đưa nền giáo dục nước nhà phát triển ở thời đại kỷ nguyên số. 

GS. TSKH Nguyễn Đình Đức - nguyên Chủ tịch Hội đồng trường ĐH Công nghệ (ĐHQGHN), đồng thời đang giữ chức Viện trưởng danh dự Viện Công nghệ tiên tiến và Trí tuệ nhân tạo Trường Đại học Hùng Vương Thành phố Hồ Chí Minh (DHV) - Ảnh nguồn: Báo Chính phủ

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, GS. TSKH Nguyễn Đình Đức - nguyên Chủ tịch Hội đồng trường ĐH Công Nghệ (ĐHQGHN), đồng thời đang giữ chức Viện trưởng danh dự Viện Công nghệ tiên tiến và Trí tuệ nhân tạo Trường Đại học Hùng Vương Thành phố Hồ Chí Minh (DHV) đã khẳng định sự quan trọng và ý nghĩa sâu sắc của Nghị quyết 71. 

Đổi mới tư duy và thể chế: nền tảng cho sự phát triển 

Theo GS. TSKH Nguyễn Đình Đức, điểm đột phá ấn tượng trong Nghị quyết 71 chính là sự thay đổi mạnh mẽ về thể chế giáo dục và đào tạo. Nghị quyết khẳng định giáo dục không chỉ là quốc sách quan trọng hàng đầu, mà còn là nhân tố quyết định tương lai, vận mệnh của dân tộc. 

Chính sự nhận thức này là gốc rễ, nền tảng cho những thay đổi. Giáo sư phân tích, Nghị quyết 71 chỉ rõ sự cần thiết phải đổi mới thể chế theo hướng kiến tạo thay vì quản lý, với những cơ chế chính sách đặc thù, vượt trội để các cơ sở giáo dục đại học có thể thu hút mọi nguồn lực, nâng cao chất lượng đào tạo và hội nhập quốc tế. 

Đảng và Nhà nước đặt kỳ vọng lớn lao cho giáo dục và đào tạo: đến năm 2035, Việt Nam phải có ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học có những lĩnh vực được xếp hạng top 100 thế giới; đến năm 2045 sẽ vào top 20 quốc gia có nền giáo dục công bằng, hiện đại nhất thế giới. Đây là những mục tiêu đầy thách thức nhưng cũng vô cùng truyền cảm hứng. 

Tự chủ toàn diện và đầu tư vượt trội: đòn bẩy trong giáo dục đại học

Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Nghị quyết 71 là khẳng định đảm bảo quyền lực tự chủ đầy đủ và toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học, không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính. Với kinh nghiệm lãnh đạo trường đại học, GS. TSKH Nguyễn Đình Đức bày tỏ sự tâm đắc với chỉ đạo này. Ông tin tưởng rằng đây chính là “Khoán 10” trong giáo dục đại học, giúp tháo gỡ những điểm nghẽn, tạo động lực mạnh mẽ cho các trường đại học phát triển. 

Bên cạnh đó, Nghị quyết còn thể hiện sự quan tâm thiết thực thông qua việc tăng đầu tư tài chính cho giáo dục đại học, dành ít nhất 20% tổng chi ngân sách nhà nước cho giáo dục, cùng với các chế độ ưu đãi lớn cho đội ngũ nhà giáo. GS. TSKH Nguyễn Đình Đức nhấn mạnh: “Có thực mới vực được đạo”, sự đầu tư thỏa đáng không chỉ hiện đại hóa cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng đào tạo mà còn cải thiện đời sống, thu nhập của nhà giáo, tăng sức hút của nghề giáo và thúc đẩy hội nhập quốc tế của hệ thống giáo dục Việt Nam. 

GS. TSKH Nguyenxw Đình Đức hướng dẫn sinh viên Pháp sang Việt Nam thực tập - Ảnh nguồn: Báo Chính phủ

Tiếng Anh, chuyển đổi số và AI: nắm bắt xu thế trong thời đại kỷ nguyên số

Nghị quyết 71 cũng chỉ đạo quyết liệt việc đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai, thúc đẩy chuyển đổi số và AI trong giảng dạy, đào tạo. Đây là những chủ trương cấp thiết, hoàn toàn đúng đắn trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0. 

GS. TSKH Nguyễn Đình Đức dẫn chứng các giải Nobel gần đây về AI để minh chứng cho tầm quan trọng của công nghệ này. Ông khẳng định việc phổ cập tiếng Anh và ứng dụng chuyển đổi số, AI sẽ trang bị cho thế hệ trẻ Việt Nam năng lực cạnh tranh vượt trội, mở ra cơ hội việc làm tại các tập đoàn trong và ngoài nước, cũng như tạo cho Việt Nam lợi thế thu hút đầu tư của các công ty nước ngoài. 

Tuy nhiên, việc triển khai cũng đối mặt với thách thức về trình độ tiếng Anh đầu vào của học sinh, nguồn lực giáo viên và việc xây dựng chương trình, giáo trình phù hợp. Giáo sự nhấn mạnh vai trò của AI trong việc hỗ trợ giáo viên và người học tiếng Anh, đồng thời kêu gọi sự vào cuộc của các trường đại học, viện nghiên cứu và các doanh nghiệp công nghệ. 

Kỳ vọng một nền giáo dục “Học thật - Nhân tài thật”

Về dài hạn, GS. TSKH Nguyễn Đình Đức kỳ vọng Nghị quyết 71 sẽ cải tố căn bản giáo dục Việt Nam, hướng tới một nền giáo dục “học thật - nhân tài thật”, đào tạo ra những con người “vừa hồng vừa chuyên”. Đó là những thế hệ tinh hoa có trình độ chuyên môn cao, giỏi ngoại ngữ, giỏi AI, mang trong mình tình yêu Tổ quốc nồng nàn với khát vọng cống hiến. 

Nghị quyết 71 được kỳ vọng sẽ đưa giáo dục đại học Việt Nam cất cánh, đồng hành cùng Nghị quyết 57 về Khoa học Công nghệ và Nghị quyết 59 về Hội nhập quốc tế, thực hiện khát vọng quốc gia giàu mạnh, hùng cường, sánh vai trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045. Đây là một hành trình đầy thử thách nhưng cũng tràn đầy hy vọng, nơi giáo dục sẽ trở thành “nguyên khí quốc gia” để dân tộc Việt Nam độc lập, tự chủ và trường tồn.